چگونه خاک پدید می آید؟
اگر سطح زمین از خاک پوشیده نبود بشر هم نابود می گشت. بی خاک گیاهان نمی توانند رشد کنند و در این صورت، انسان و سایر حیوانات حتماً بی غذا می ماندند. خاک قسمتی از سطح زمین است که نرم و پودر مانند است و در آن گیاهان رشد می کنند.
خاک از تکه های بسیار ریز سنگ ها، گیاهان پوسیده و مواد حیوانی پدید آمده است. تکه ها یا ذرات سنگ ها روزی قسمتی از صخره های بزرگ تر بودند. مواد گیاهی و حیوانی نیز از بدن جانوران و گیاهان پدید آمده اند. سنگ آن قدر سخت نیست که نتواند به قطعات کوچک تر تقسیم گردد. فرو ریختن و خراب شدن سنگ که پوسیدگی سنگ ها خوانده می شود، همیشه ادامه دارد و به راه های گوناگونی رخ می دهد. یخچال ها که همان یخ های بزرگ شناورند توده های بزرگی از سنگ ها را پیشاپیش خود می رانند و همین امر سبب سابیدگی و ریزش آن ها می شود.
آب که بر اثر مواد شیمیایی که در بر دارد، برخی سنگ ها را می ساید. تغییر درجه ی حرارت نیز اغلب به خرد شدن سنگ ها کمک می کند. گرما و سرما شکاف هایی در سنگ به وجود می آورند. سپس آب هم به نوبه ی خود درون این شکاف ها نفوذ می کند، در آن جا یخ می بندد و آن ها را گسترده تر کرده و از هم می شکافد. ریشه های درختان نیز ممکن است باعث شکستن سنگ ها شوند. در برخی موارد تخم گیاهان درون شکاف سنگ ها افتاده، در آن جا سبز می شود و ریشه می دواند. این هم باز به شکافتن سنگ ها کمک می کند. باد نیز با پرتاب کردن شن ها بر پیکر سنگ ها به گونه ای دیگر در خرد کردن آن ها سهیم است. پس نخستین گام برای درست شدن خاک، متلاشی شدن سنگ هاست. ولی برای آن که خاک واقعی پدید آید، باید گیاخاک هم در بر بگیرد. گیاخاک موادی است که از اندام گیاهان و حیوانات پوسیده به دست می آید. تقریباً اندام همه ی گیاهان و حیوانات مرده ی زمین به وسیله ی کار باکتری ها به خاک تبدیل می شوند. باکتری عامل پوسیدگی گیاه و حیوان است و از این رو خاک را حاصلخیز می کند. کرم های خاکی و بسیاری از انواع حشرات به حاصلخیز کردن خاک کمک موثری می کنند. حاصلخیزترین لایه ی خاک در بالای سطح زمین قرار دارد و خاک زبرین خوانده می شود. در لایه ی بعدی که خاک زیرین خوانده می شود، اغلب تکه های سنگ یافت می شود. در زیر همه ی این ها بستر سنگ قرار گرفته است.
سئوالات فصل ۶ علوم پنجم
خاک به چند صورت تشکیل می شود؟
الف) سنگ در روز زیر آفتاب گرم و در شب سرد می شود وقتی این کار سالها تکرار شود
سنگ کم کم ترک بر می دارد و خرد می شودو خاک ایجاد می شود
ب) آبی که در زمستان در لایه های ترک های سنگ یخ می بندد و باعث می شود که آن ها زودتر خرد شوند.
ج) ریشه گیاهان باعث خرد شدن سنگ ها و بوجود آمدن خاک می شود.
2- دانستن این که زمان لازم برای تشکیل یک لایه خاک به قطر یک سانتی متر 200 سال لازم است چه اهمیتی برای ما دارد ؟
باید به ضرورت مراقبت از خاک و استفاده های صحیح از آن توجه کنیم.
3- خاک در بیابان بیشتر تشکیل می شود یا در جاهای پر باران و مرطوب؟ دلیل بیاورید.
با توجه به شرایط تشکیل خاک که در جاهای مرطوب و پر باران سنگ ها زودتر به خاک تشکیل می شوند اما در بیابان این شرایط کمتر به وجود می آید به همین علت آثار با ستانی در نواحی خشک سالم تر مانده است.
4- چه نوع خاکی برای کشاورزی مناسب تر است؟
خاکی که حاوی مقدار مساوی ماسه ، رس و گیاخاک باشد برای کشاورزی مناسب است زیرا سرعت نفوذ آب و حجم ذخیره آب در این خاک بیشتر است.
5- در چه نوع خاک هایی آب بیشتر نفوذ می کند؟
خاک هایی که ذرات آنها درشت تر و فاصله بین ذرات شان بیشتر است، آب را بیشتر عبور می دهند.
6- نتیجه آزمایش « یورستن » چه بود؟
او نتیجه گیری کرد که گیاهان موادی را از خاک می گیرند.
7- چرا خاک مزرعه بهتر از خاک کنار جاده و بیابان است؟
برای این که مقداری از باقی مانده بدن گیاهان و جانوران مرده و پوسیده به آن اضافه شده است.
8- گیاخاک چیست؟
به قسمت بالای خاک که حاوی باقی مانده بدن گیاهان و جانوران است و به رنگ تیره می باشند گیا خاک می گویند.
9- گیا خاک در کدام قسمت خاک قرار می گیرد؟
در بالای خاک.
10- در کشاورزی خاک رو مهم است یا خاک زیر؟ چرا؟
خاک رو . چون دارای گیاخاک و املاح موجوددر خاک است.
11- چه عواملی باعث فرسایش خاک می شود ؟
آب های جاری مثل رودها، سیلاب ها ، که سبب کندن و بردن خاک و در نتیجه فر سایش خاک می شود.
12- چه عواملی باعث می شود که بر خی زمین های کشاورزی ضعیف شده و دیگر حاصل خیز نبا شد؟
عواملی مانند نابود شدن پوشش گیاهی توسط انسان یا جانوران ، کندن و بر داشتن خاک به وسیله انسان ، شیب زمین و آب ها ی جاری مثل رودها و سیلاب ها که باعث فرسایش خاک می شود و در نتیجه باعث کاهش تولید محصول کشاورزی.
13-چرا ماموران دولت از چریدن دامها در بعضی از زمین های جلو گیری می کند؟
چون چریدن پی در پی و بی رویه دام ها ، پوشش گیاهی را از بین می برد به همین جهت برخی از مراتع را برای چند سال محافظت می کنند تا گیاهان رشد کند.
14- زمین های کشاورزی پس از مدتی مواد غذایی خود را از دست می دهند برای بر گرداندن این مواد به خاک چه باید کرد؟
اقداماتی مانند کشت تناوبی، عوض کردن نوع کشت ، دادن کودهای دامی و کشاورزی به زمین
15- چرا پوشش گیاهی برای جلو گیری از فرسایش خاک مهم است؟
چون ریشه گیاهان باعث می شود ذره های خاک به هم بچسبندو از جابجا شدن آن جلو گیری کند.
16- « یورستن » گه بود و در رابطه با خاک و رشد گیاهان چه کرد؟
دانشمند یونانی بود که می خواست بداند گیاهان برای رشد کردن چه چیزی را از خاک می گیرند. به همین جهت مقداری برگ خشکیده را جمع کرد و آنها را سوزاند و خاکستر باقی مانده را با مقداری آب خالص مخلوط کرد و از صافی گذراند وآبی را که از صافی گذشته بود و چشید متوجه شد که مزه آن تغییر کرده است پس نتیجه گرفت که گیا هان موادی را از خاک می گیرند.
سئوالات چهار گزینه ای :
1- میزان نفوذ آب در کدام مورد بیشتر است؟
ماسه خاک رس خاک باغچه گیا خاک
2- کدام مورد از فرسایش خاک جلو گیری می کند؟
سیل طو فان پوشش گیاهان شخم نامناسب
3- فرسایش خاک نوعی تغییر .......... است؟
فیزیکی شیمیایی فیزیکی – شیمیایی شیمیایی- فیزیکی
4- برای جبران ضعیف شدن خاک کشاورزی کدام مورد بی اثر است؟
اضافه کردن کود شیمیایی استراحت دادن به زمین کشاورزی
کاشتن گیاهان ریشه کوتاه و بلند به نوبت شخم زدن
5- نگهداری آب در کدام خاک کمتر است ؟
رس خاک باغچه ماسه مخلوط ماسه و خاک رس
6- چرا خاک رو در کشاورزی بسیار مهم است؟
زیرا زمان بسیار طولانی برای تشکیل آن نیازمند است
زیرا گیاخاک دارد
زیرا در معرض تابش آفتاب است
زیرا آب را بهتر نگه می دارد
7- اگر خاکی که............................. باشد برای رشد گیاهان مناسب تر است .
دارای مقدار بسیار زیاد گیا خاک دارای ماسه بیشتر نسبت به خاک رس
دارای مخلوط برابر از ماسه ، رس و گیا خاک دارای آب فراوان
8- در کدام آب و هوا سرعت تبدیل سنگ به خاک بیشتر است؟
گرم وخشک سرد وخشک بیابانی گرم و مرطوب
9- اگر شیب زمین کم باشد :
سنگ ها زودتر به خاک تبدیل می شود
سنگ ها دیرتر به خاک تبدیل می شوند
سنگ ها به هیچ وجه تبدیل به خاک نمی شوند
ذرات ریز خاک به سنگ ها می چسبند
10- کدامیک از دانشمندان زیر با توجه به آزمایشی که انجام داد نتیجه گرفت که گیاهان نمک خود را از خاک می گیرند؟
فلیمینگ رازی یورستن پاستور
11- کدام یک نتیجه تغییر فیزیکی بر روی سنگ ها نیست؟
اثر دما بر سنگ ها رشد ریشه گیاهان و شگسته شدن سنگ ها
یخ بستن آب در شکاف سنگ ها اثر اکسیژن بر برخی سنگ ها
12- مهمترین عامل خرد شدن سنگ ها ................. است.
گازهای سمی گرما و سر ما
آب دریا ترکیب شدن با اکسیژن
13- انبساط سطح سنگ ها در زیر نور خورشید چه تغییری است؟
فیزیکی شیمیایی
فیز یکی – شیمیایی شیمیایی- فیزیکی
14- در تبدیل سنگ به خاک چه عواملی اثر می گذارد ؟
گرما و سرما شکسته شدن سنگ ها مواد شیمیایی تغییر های فیزیکی و شیمیایی
سئوالات علوم بخش5
شروع تاریخچه زمین کدام مورد است؟
تک سلولی ها بی مهرگان گیاهان مهره داران
2- زندگی در دریاها با کدام موجودات آغاز شد؟
بی مهرگان گیاهان ماهی ها تک سلولی ها
3- از کدام جانوران زیر فسیل بهتری ساخته می شود؟
خرگوش ماهی کرم کبوتر
4- در سنگ های رسوبی لایه های بالایی.....
قدیمی ترند ضخامت بیشتری دارند نازک ترند جدیدترند
5-کدام یک از سنگ های زیر در موقع تشکیل بقایای جانداران را از تاثیر عوامل تجزیه کننده دور نگه می دارند؟
آذرین درونی آذرین بیرونی دگرگونی رسوبی
6- چند درصد ازسطح زمین را خشکی ها تشکیل می دهند؟
حدود 30درصد حدود 70 درصد 50درصد 5درصد
7- کدام یک از سنگ ها از سنگ های رسوبی است؟
مرمر آهک گرانیت گنس
8-رسوبات مربوط به سنگ های رسوبی چگونه در دربا ته نشین می شوند؟
به صورت مایل به صورت عمودی به صورت موازی به هر صورت ممکن
9-بیشترین تفاوت سنگ های رسوبی با سایر سنگها در چیست؟
داشتن بلورهای ریز داشتن کانی اندازه آنها لایه لایه بودن
10- امکان پیدا شدن فسیل در کدامیک از سنگ های زیر است؟
آذرین درونی آذرین بیرونی مرمر آهک
11-با بررسی کدام نوع از سنگ ها می توان به محل دریاها و بیابان ها در گذشته پی برد؟
رسوبی آذرین دگرگونی سنگ مرمر
12- کدام گزینه درست است؟
در سنگ های رسوبی لایه های زیرین جدیدترند
فسیل ها معمولا در خشکی به وجود آمده اند
از گیاهان فسیل درست نمی شود
بیشتر فسیل ها مربوط به جانداران آبزی اند
13-کدام یک نمی تواند از موارد استفاده فسیل باشد ؟
نوع آب و هوای گذشته زمین تغییر در ظاهر بدن موجودات زنده
شوری یا شیرینی آب تعداد موجودات زنده ی یک منطقه در گذشته
14-کدام گزینه درست است؟
سنگ هایی که در دو نقطه متفاوت فسیل یکسان دارند در یک زمان در گذشته درست شده اند
در خشکی فسیل های بیشتری دیده می شود
آثار بدن جانوران را نمی توان فسیل دانست
در سنگ های آذرین فسیل کمتری یافت می شود
15-اثراتی را که از شاخه و برگ گیاهان بر روی ذغال سنگ باقی می ماند چه می نامند؟
سنگ معدن سنگواره زغال کربن
16- محل تشکیل سنگ های رسوبی اغلب کجاست؟
کوه ها رودخانه ها بستر دریاها موارد ب و ج درست است
1- کتاب تاریخ زمین چیست؟
سنگ های رسوبی.
2-زمین شناسان با مطالعه سنگ های رسوبی چه اطلا عاتی در مورد زمین به دست می آورند؟
آب وهوای گذشته زمین ــ محل دریاها و خشکی ها - نوع جانوران و گیاهانی که در گذشته زندگی می کردند.
3- فسیل یا سنگواره چیست؟
به آثاری که از جانداران بسیار قدیمی بر روی سنگ ها باقی می ماندفسیل یا سنگواره می گویند.
4-بیشتر فسیل ها مربوط به چه چیز هایی است؟
بیشتر استخوان ودندان جانوران و یا اثری از جانداران مختلف مثل رد پا .
5-به نظر شما چرا از همه قسمت های جانوران فسیل تشکیل نمی شود؟
چون قسمت های دیگر بدن جانوران در مدت کوتاهی تجزیه می شوند .
6-چرا ازبدن جانوران ساکن خشکی کمتر فسیل تشکیل می شود؟
چون در خشکی جسد جانور پس از مرگ بلافاصله تجزیه می شود در حالیکه در دریا جاندار پس از مرگ به ته دریا می افتد و رسوبات روی آن را می پو شاند و جسد جانور را دور از عوامل تجزیه قرار می دهند.
7- دانشمندان با مطا لعه فسیل ها چه اطلا عاتی به دست می آورند؟
اطلا عاتی در باره گذشته زمین و تغییرات آن و جا ندارانی ( گیاهان و جانوران) که در گذشته زندگی می کردند.
8-اگر در بالای کوهی فسیل پیدا شود نشانه چیست؟
در گذشته آن محل دریا بوده است.
9-یک گروه تحقیق فسیل برگ درخت خرما را پیدا کرده اند با توجه به این فسیل چه اطلا عاتی می توان به دست آورد؟
درخت خرما نشا ن می دهد آب و هوای منطقه خشک و زمین آن دارای آب زیر زمینی است.
10- از بدن کبوتر فسیل درست می شود یا خیر ؟ چرا؟
خیر- کبوتر جانور مخصوص خشکی است چون بدن آن زود تجزیه می شود
11- ترتیب پیدایش جانوران را بر روی کره زمین نام ببرید.
1تک سلولی ها 2بی مهرگان 3-ماهی ها 4- گیاهان
5- خزندگان 6-پرندگان 7-پستانداران
12-اولین موجوداتی که در زمین ظاهر شدند چه بودند؟
تک سلولی ها
13- اولین مهره دارانی که در زمین پیدا شدند جه بود؟
ماهی ها
14- « دایناسورها »چگونه جانورانی بودند؟
«دایناسور» یا« سوسمارترسناک » خزندگانی عظیم جثه بودند که طول بعضی از آنها به 30 متر می رسید که در حدود 65 میلیون سال قبل از بین رفتند.
15- چرا همه ی فسیل های یک منطقه را نباید جمع کرد؟
برای این که دانشمندان ، پژوهشگران، و دانش آموزان نسل های آینده هم بتوانند از این فسیل ها استفاده کنند
16- خشکی ها ازچه زمانی شروع به تقسیم شدن کردند؟
در حدود 200 میلیون سال قبل
17- چگونگی تغییر خشکی ها و دریا ها را بنویسید؟
ابتدا خشکی تقریبا ازوسط یک شکا ف برداشت سپس بین این شکاف دریایی به وجود آمدو چندین سال بعد دو خشکی هر یک به قطعات کوچکتری تقسیم شدندو خشکی های امروزی بوجود آمدند.
18-چرا سنگ های رسوبی محل مناسبی برای تشکیل فسیل هاست؟
چون رسوبات می توانند بقایای جانداران را از تاثیرات عوامل تجزیه کننده دور نگه دارند.
19فسیل بیشتر در چه سنگ هایی دیده می شوند؟
در سنگ های رسوبی به ویژه سنگ های آهکی و رسی.
20-تفاوت رنگ لایه ها ی زمین به خاطر چیست؟
به خاطر متفاوت بودن جنس مواد رسوب شده است.
21- ضخامت لایه های زمین به چه عواملی بستگی دارد؟
میزان رسوبات تخریبی - آب وهوا – تعداد جانورانی که در آن منطقه زندگی می کردند.
22 – منشاء رسوبات در دریا چیست؟
الف) رسوبات تخریبی : شامل ذرات رس، ماسه، شن و...
ب) رسوبات آلی : شامل بقایای اسکلت ، صدف، قسمت های سخت جانوری.
ج) رسوبات شیمیایی: شامل مواد محلولی مانند گچ، نمک
23- بعد از نابودی خزندگان چه جانورانی زیاد شدند؟
پرندگان و پستانداران
24- چگونگی پیدایش سنگ های رسوبی را توضیح دهید؟
وقتی آب رودخانه ها به دریاها و دریا چه ها می ریزند مقداری گل و لای و شن وماسه با خود به دریا ها می برند . موادی که وارد دریا می شوند بر اثر سنگینی به ته دریا می روند و بر اثر فشار و سنگینی لایه های جدید ، لایه های قدیمی محکم می شوند و تبدیل به سنگ می شوند.
25-از چه زمانی جانوران بر خشکی ها ظا هر شدند؟
از زمانی که گیاهان توانستند در خشکی زندگی کنند ، جانوران نیز در خشکی زیاد شدند.